In dit artikel een korte presentatie van het boek Costumes du Maroc van Jean Besancenot Al Kalam Editions-Diffusion.
In een uitgestrekt geografisch gebied dat zich uitstrekt van de Midden-Atlas tot in het hart van de Sahara, bestaan vrouwenkostuums waarvan de oorsprong teruggaat tot de Romeinse tijd.
Gezien de grote verscheidenheid van deze kostuums is het moeilijk te geloven dat het bijna allemaal variaties zijn op dezelfde zeer eenvoudige kledingtechniek, die zowel Grieks chiton als Romeins peplum is: die van de draperie.
Het is een lange doek - ongeveer 4,50 cm x 1,40 m -, "izar" opgerold en in het middel vastgehouden door een riem en vervolgens over de schouders teruggebracht om met fibula's te worden vastgezet.
De Marokkaanse Jabador wordt afhankelijk van de regio op verschillende manieren gepresenteerd, en ondanks enkele overeenkomsten verschilt de stedelijke kleding van die van het platteland.
In de afgelopen jaren heeft de kleding een evolutie doorgemaakt die op het platteland soms nauwelijks merkbaar is, maar in de steden wel opvalt.
Soberheid en rijkdom
De traditionele Marokkaanse klederdracht voor mannen wordt gekenmerkt door de soberheid van de bovenkleding (jabador en djellaba) en de rijkdom van het interieur (kaftan en gandoura).
Invloed
Het kostuum van de stadsvrouw is lange tijd onveranderd gebleven, maar sinds de intensivering van de handel met het buitenland in de 19e eeuw is het onderhevig aan het fenomeen van de mode.
Dit is het geval van de "qaftane".
De "qaftane" is tot op heden de basisinterieurskleding van de Marokkaanse vrouw gebleven.
Gesneden uit fluweel, zijde of brokaat, is het vaak rijkelijk geborduurd met goud-, zilver- of zijdedraad.
Van haik tot djellaba
In tegenstelling tot de plattelandsvrouw, met name de Berbervrouw van de Hoge en Midden-Atlas en de Saharavrouw, die haar gezicht niet sluiert, kon de Marokkaanse stadsvrouw, althans in het begin van de jaren vijftig, niet over straat zonder gedrapeerd te zijn in de "haik", een groot stuk wol of katoen van ongeveer vijf meter bij een meter zestig, dat de vorm van het lichaam verbergt en de gelaatstrekken versluiert.
Op variatie
Net als de andere onderdelen van het kostuum van de stadsvrouw heeft de "djellaba" de afgelopen vier decennia aanzienlijke veranderingen ondergaan.
Hoewel het dezelfde algemene structuur behoudt, heeft het, behalve bij conservatieve of oudere vrouwen, de strengheid van de snit en de soberheid van de kleur van zijn begindagen verloren.
Mode, ja... traditie ook.
Ondanks alle variaties die het kan ondergaan onder invloed van het moderne leven, is de traditionele jurk de basisgarderobe van de Marokkaanse vrouwen, alle klassen samen.
Men hoeft alleen maar een randevenement bij te wonen, of een religieus of ander feest, om te beseffen hoe trouw de Marokkaanse mannen en vrouwen blijven aan hun mooiste tradities.
De Marokkaanse kleding varieert van streek tot streek en is eerder afhankelijk van plaatselijke tradities dan van een levenswijze; ze is niet afhankelijk van enige mode.
In moderne steden wint Europese kleding terrein, maar traditionele kleding wordt nog veel gedragen.
De meest voorkomende is de djellaba, zowel door vrouwen als mannen gedragen, het is een los maar recht kledingstuk met lange mouwen, een "cover-all", mannen doen het over een wollen overhemd of hun pak en vouwen vaak de kap over de tarbouche.
De gandoura is een soort mouwloze tuniek, meestal wit....
De caftan, een in Europa ingevoerde mode, is het toilet van de stadsmeisjes, aan de voorkant helemaal dichtgeknoopt door kleine strakke bolletjes, aan de zijkanten gespleten, hij kan voor de grote gelegenheden gemaakt worden in een rijke stof (fluweel, zijde, brokaat), en afgezet met goud of zilver.
Marokkaanse vrouwen dragen het met een geborduurde riem.